Lublin, czerwiec 2015 r.

 

 

Wyjaśnienie Kolegium RIO w Lublinie w sprawie interpretacji niektórych przepisów

ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

 

W związku z wejściem w życie z dniem 1 lutego 2015 r. ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 87) i wątpliwościami interpretacyjnymi w stosunku do niektórych przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w brzmieniu nadanym powyższą ustawą zmieniającą, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie (Kolegium RIO) zajęło następujące stanowisko:

 

        1. O dopuszczeniu uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami na nieruchomościach hotelarskich, obliczanej w oparciu o ilość zużytej wody, decyduje rada gminy (art. 6j ust. 3a):

 

W przypadku nieruchomości niezamieszkałych, na których są świadczone usługi hotelarskie w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 196 i 822), dopuszcza się, aby opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowiła iloczyn ilości zużytej wody z danej nieruchomości oraz stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, o której mowa w art. 6k ust. 1 pkt 1 (czyli stawki dla nieruchomości zamieszkałych). Jak wynika z brzmienia przepisu art. 6j ust. 3a, nie określa on podmiotu władnego do podjęcia decyzji o dopuszczeniu opłacania opłaty liczonej według zużytej wody. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2013 r., poz. 594 z późn. zm.) do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. Z tego też powodu o możliwości stosowania przez właścicieli nieruchomości, na których świadczone są usługi hotelarskie, metody obliczania opłaty za odpady komunalne według zużytej wody, decyduje wyłącznie rada gminy. Dopuszczenie tej metody oznacza, że jest ona obowiązkowa dla właścicieli takich nieruchomości. Nie mogą oni obliczać opłaty według swojego wyboru albo od pojemnika, albo od ilości zużytej wody.

Dodać przy tym należy koniecznie, że dopuszczenie przez radę stosowania dla opisanych nieruchomości metody według zużytej wody, możliwe jest wyłącznie w przypadku objęcia obowiązkowym systemem gospodarowania odpadami komunalnymi nieruchomości niezamieszkałych w oparciu o art. 6c ust. 2 ustawy. Do takich to właśnie nieruchomości należy bowiem zaliczyć te, na których świadczone są usługi hotelarskie. W świetle znowelizowanych przepisów uchwała o objęciu nieruchomości niezamieszkałych systemem komunalnym może dotyczyć tak wszystkich tego rodzaju nieruchomości, jak i określonej ich części, np. hotelarskich.

 

 

2. Ilość stawek ryczałtowych dla nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe, lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, wykorzystywanych jedynie przez część roku (art. 6j ust. 3b):

 

Nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe lub inne nieruchomości wykorzystywane na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, o których mowa w art. 6j ust. 3b ustawy, należy zaliczyć do nieruchomości niezamieszkanych. Rada gminy, która przejęła odbieranie odpadów z nieruchomości niezamieszkanych, w trybie i w zakresie określonym w art. 6c ust. 2 – ma obowiązek uchwalić ryczałtową stawkę roczną opłaty od domku letniskowego lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. Brak na terenie gminy takich nieruchomości, nie rodzi takiego obowiązku. Nawet gdyby rada gminy chciała ją uchwalić – niewykonalne byłoby obliczenie jej wysokości, ponieważ – zgodnie z art. 6j ust. 3c – do ustalenia ryczałtowej stawki niezbędna jest średnia ilość odpadów powstających na nieruchomościach letniskowych i rekreacyjno-wypoczynkowych, położonych na terenie gminy.

W odniesieniu do ilości stawek Kolegium RIO, mając na uwadze wykładnię systemową ustawy, uważa, że powinny to być dwie stawki – jedna od nieruchomości, na których dokonuje się selektywnego zbierania odpadów komunalnych, a druga (wyższa) od nieruchomości gdzie nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów.

 

3. Bezpodstawne ustalanie w treści deklaracji lub w wykazie dokumentów potwierdzających dane zawarte w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obowiązku zamieszczania imion i nazwisk osób zamieszkujących daną nieruchomość (art. 6m ust. 1a-1b i art. 6n ust. 2):

 

Zgodnie z art. 6m ust. 1a i 1b ustawy deklaracja zawiera dane niezbędne do określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Rada gminy określając wzór deklaracji może wymagać podania następujących danych:

1)    imię i nazwisko lub nazwę właściciela nieruchomości oraz adres miejsca zamieszkania lub siedziby;

2)    adres nieruchomości;

3)    dane stanowiące podstawę zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi;

4)    numer telefonu właściciela nieruchomości;

5)    adres poczty elektronicznej właściciela nieruchomości;

6)    inne informacje niezbędne do wystawienia tytułu wykonawczego.

 

Wskazany katalog danych wzoru deklaracji ma charakter zamknięty. Powyższe oznacza, że wzór deklaracji, oprócz wskazanych w art. 6m ust. 1b danych, powinien zawierać jedynie te, które są niezbędne do określenia przez właściciela nieruchomości wysokości opłaty. To z kolei będzie następstwem przyjętej przez radę gminy metody ustalania opłaty. W razie jej ustalania w oparciu o liczbę mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, właśnie ta liczba, a nie imienna lista osób, jest czymś koniecznym i wystarczającym, czyli niezbędnym do określenia wysokości opłaty. Ostatnia nowelizacja ustawy, precyzując bliżej elementy wzoru deklaracji, nie rozszerzyła ich o możliwość żądania imiennego wykazu osób zamieszkujących daną nieruchomość. Jeżeli przy tym uwzględnimy przepisy ustawy o ochronie danych osobowych, to niewątpliwie brak wyraźnego przepisu w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach umożliwiającego rozszerzenie formularza deklaracji o takie dane, nie pozwala na pozytywną ocenę dopuszczalności takiego rozwiązania. Dlatego też, zdaniem Kolegium RIO, wadliwe jest zobowiązywanie właścicieli nieruchomości, w drodze uchwały rady gminy, do podawania imion i nazwisk osób zamieszkujących daną nieruchomość.